Een positieve binding tussen leraar en leerlingen

Een positieve binding tussen leraar en leerlingen

Naar mijn mening is een positief klasklimaat een basisvoorwaarde om leerkansen optimaal te benutten. Leerlingen moeten zich goed voelen in de klas, m.a.w. over het nodige welbevinden beschikken. Alleen als hieraan wordt voldaan, zullen ze in staat zijn om optimaal te leren en graag naar school komen.

Respect binnen de klasmuren !

Ik hecht veel belang aan fundamentele aanvaarding binnen mijn klasmuren, zowel tussen leerkracht-leerling als ook tussen leerlingen onderling.

Leerkracht-leerling: Fundamentele aanvaarding is volgens mij het codewoord. Elke leerling is uniek. Als leerkracht moet je ieders eigenheid respecteren. Als alle leerlingen het gevoel hebben dat ze door mij worden gerespecteerd, zullen zij mij ook respecteren als leerkracht. Hierdoor zullen hun kansen op ontwikkeling en leren hierdoor toenemen.

Leerlingen onderling: Elke leerling heeft nood aan basisveiligheid. Ik vind het belangrijk dat leerlingen geen angst hebben om ‘hun stem te laten horen’ tijdens de les ; hun inbreng niet laten bepalen door de mogelijke reacties van anderen. Een leerling moet zich naar mijn mening veilig en gewaardeerd voelen binnen de klasmuren waarbij ik de koppeling kan maken naar een emancipatorische onderwijsvisie. Leerlingen moeten leren zich in de plaats van iemand anders te stellen om zo in staat te zijn om adequaat te kunnen reageren.

Mijn bovenstaande visie vertaalde zich in volgende stage-ervaring: Ik gaf les aan een klasgroep waarin er een paar leerlingen soms opmerkingen te verduren kregen van klasgenoten. vb. Af en toe durfden enkele leerlingen lachen met een ‘domme vraag’ of een fout antwoord dat werd gegeven door een klasgenoot. Hier heb ik meteen afkeurend op gereageerd. Ik reageerde op adequate toon: “Je lacht andere leerlingen niet uit, zou jij zelf graag uitgelachen worden ? Geen enkele vraag of antwoord is ‘dom’. Iedereen maakt fouten, ouders, leerkrachten, de directeur, … ik ook.” Op deze manier trachtte ik preventief te reageren en de risicofactoren in te perken.

Ik kan hier ook de link maken naar de brochure “Leerkracht veerkracht” (Borg de Zorg-project) waarin staat dat “het realiseren van positieve bindingen met je leerlingen een basisvoorwaarde is om in de school en in je klas de onderwijsdoelstellingen (= kennis, inzicht en vaardigheden) te realiseren.

Monitoring 
Naar mijn mening moet een leerkracht waken over zijn klasgroep door op te treden als een regisseur. Dit houdt in dat en leerkracht tegelijk lesgeeft en tegelijkertijd oog heeft voor detail, zodat je een antwoord krijgt op volgende vraag: “Hoe gaan de leerlingen met elkaar om ?” Als leerkracht moet je m.a.w. ook aan monitoring doen, ook buiten de klasmuren. Wanneer je bijvoorbeeld toezicht houdt op de speelplaats, kan je bepaalde zaken opmerken die de onderlinge relaties tussen de leerlingen voor je duidelijk maken en hier eventueel (indien nodig) adequaat op reageren. Leerlingen moeten het gevoel hebben dat de leerkracht hen gezien heeft, zodat ze geen gedrag vertonen die ingaat tegen de schoolafspraken.

Warme duidelijkheid
Leerlingen moeten niet enkel worden aangesproken worden wanneer ze ongewenst gedrag vertonen in de klas. Het is immers even belangrijk om leerlingen naar mijn mening positief te bekrachtigen. Toon m.a.w. geregeld een blijk van waardering aan je leerlingen wat hen zelfvoldoening en motivatie zal geven. Dit kan wanneer we ze een positieve attitude vertonen tijdens de les. Zowel bij negatief als ook bij positief gedrag is het wenselijk om het gedrag concreet te benoemen, zodat de leerling(en) weten waarover het gaat.

Niettemin is non-verbaal gedrag naar mijn mening minstens even belangrijk. Je hoeft je boodschap namelijk niet expliciet uit te spreken. Door te knikken of te glimlachen kan je al aandacht geven voor de ideeën van een ander. Ik vind dat leraren een positief open contact moeten onderhouden waarbij ze behulpzaam en geduldig zijn en op die manier hun leerlingen optimaal begeleiden in hun leerproces.

Empathie
Vraag je als leerkracht steeds af: “Waar zijn mijn leerlingen mee bezig?” Hierbij moet je ernaar streven om een zo helder mogelijk beeld te vormen van de leef-en belevingswereld van je leerlingen. Bijgevolg kan je tijdens je lessen hierop inspelen door zowel mondeling als ook je lesmateriaal op hun leefwereld af te stemmen. Hierdoor zal de betrokkenheid en participatie van je leerlingen ten goede komen. Bovendien moet je tijdens het leerproces van je leerlingen je dezelfde vraag stellen. Je moet als leerkracht immers proberen in te schatten welke moeilijkheden de leerlingen ondervinden, zodat je voldoende tijd kunt voorzien om die ‘hindernissen’ te overwinnen. Wanneer je merkt dat een leerling een bepaald leerstofonderdeel nog niet goed onder de knie, is het noodzakelijk om hem/haar remediëring op maat aan te bieden. Tijdens het leerproces is het zaak om te differentiëren, zodat je tegemoetkomt aan de noden van elke leerling.

Volgend filmpje vat mijn bovenstaande visie goed samen en toont vooral ook het effect op de leerling: "Een leraar die in je gelooft is goud waard."
Opgehaald van YouTube: https://www.youtube.com/watch?v=t1ywaeL5YM0

Boons Mitchell